Hymne national

Depuis 1990

L’hymne national officiel (Sorud-é Melli-yé Djomhuri-yé Eslami – سرود ملی جمهوری اسلامی ایران) a été adopté en 1990. Il a été composé par Hassan Riyahi (1988) avec les paroles de Sa’ed Bagheri (1989). Il a remplacé « Payandeh Bada Iran », l’hymne choisi à la Révolution islamique en 1980.

Paroles en persan Translittération Traduction en français
سر زد از افق، مهر خاوران
فروغ دیده ی حق باوران
بهمن، فرّ ایمان ماست
پیامت ای امام، استقلال،
آزادی نقش جان ماست
شهیدان، پیچیده در گوش زمان فریادتان
پاینده مانی و جاودان
جمهوری اسلامی ایران
Sar zad az ofogh mehr-e khavaran
Forugh-e dide-ye hagh-bavaran
Bahman, farr-e iman-e mast
Payamat ey emam, esteghlal,
azadi, naghsh-e jan-e mast
Shahidan, pichide dar goosh-e zaman faryad-e-tan
Payandeh mani-yo javedan
Jomhoori-ye eslami-ye Iran
Apparu à l’Horizon, le soleil de l’Orient,
La lueur des yeux des croyants.
Bahman, la lumière de notre croyance.
Ton message, Oh Imam, l’indépendance,
la liberté sont des images de notre existence.
Oh les martyrs ! Se fait l’écho votre cri dans l’air du temps
Sois immortelle ! soit éternelle,
La République islamique d’Iran

Hymne national de la république islamique d'Iran

1980-1990

Payandeh Bada Iran (en persan : پاینده باد ایران) est l’ancien hymne national de la République islamique d’Iran, adopté après la Révolution. Il a été composé par Abolghasem Halat et a remplacé de facto l’hymne national Ey Iran qui a été utilisé auparavant ainsi que pendant la période de transition. Il a été remplacé en 1990 par l’hymne national actuel de l’Iran.

1979-1980

« Ey Iran », qui a été de facto, et ce pendant une courte période, l’hymne national occupe une place particulière dans le cœur des Iraniens. Cette chanson a été composée en 1944 à Téhéran. La musique est de Ruhollah Khaleqi et les paroles ont été écrites par Hossein Gol-e-Golab. Il a été interprété pour la première fois par le chanteur de musique classique persane, Gholam-Hossein Banan. « Ey Iran » a été l’hymne non officiel lors de la période de transition, après la Révolution islamique.

« Gol-e-Golab a trouvé dans le patriotisme sa source d’inspiration lors de l’occupation de l’Iran par des troupes étrangères. Il aurait dit : “En 1944, les bruits de pas des armées des envahisseurs dans les rues étaient une raison suffisante pour réveiller chaque patriote et m’ont inspiré pour écrire cet hymne. Le professeur Ruhollah Khaleghi a écrit la musique et malgré toute l’opposition politique, il a trouvé sa voie dans le cœur et l’âme des gens.” » (source Wikipédia)

Hossein Gol e Golab
Hossein Gol e Golab (1895-1984).

Paroles en persan Translittération Traduction en français

ای ایران ای مرز پرگُهر
ای خاکت سرچشمهٔ هنر
دور از تو اندیشهٔ بَدان
پاینده مانی تو جاودان
ای دشمن ار تو سنگ خاره‌ای من آهنم
جان من فدای خاک پاک میهنم
مهر تو چون، شد پیشه‌ام
دور از تو نیست اندیشه‌ام
در راه تو، کِی ارزشی دارد این جان ما
پاینده باد خاک ایران ما

سنگ کوهت درّ و گوهر است
خاک دشتت بهتر از زر است
مهرت از دل کِی برون کنم
بَرگو بی مهرِ تو چون کنم
تا گردش جهان و دور آسمان به‌پاست
نورِ ایزدی همیشه رهنمای ماست
مهر تو چون، شد پیشه‌ام
دور از تو نیست اندیشه‌ام
در راه تو، کِی ارزشی دارد این جان ما
پاینده باد خاک ایران ما

ایران ای خرّم بهشت من
روشن از تو سرنوشت من
گر آتش بارد به پیکرم
جز مهرت در دل نپرورم
از آب و خاک و مهرِ تو سرشته شد گِلم
مهر اگر برون رود تهی شود دلم
مهر تو چون، شد پیشه‌ام
دور از تو نیست اندیشه‌ام
در راه تو کِی ارزشی دارد این جان ما
پاینده باد خاک ایران ما

Ey Irân, ey marz-e por-gohar
Ey khâkat sars hešme-ye honar
Dur az to andiše-ye badân
Pâyande mâni to jâvedân
Ey došman ar to sang-e khârei man âhanam
Jân-e man fadâ-ye khâk-e pâk-e mihanam
Mehr-e to chon šhod pišheam
Dur az to nist andišeam
Dar râh-e to, key arzeši dârad in jân-e mâ
Pâyande bâd khâk-e Irân-e mâ

Sang-e kuhat dorr o gohar ast
Khâk-e daštat behtar az zar ast
Mehrat az del key borun konam
Bar-gu bi-mehr-e to chon konam
Tâ gardeš-e jahân o dor-e âsemân bepâ’st
Nur-e izadi hamiše rahnamâ-ye mâ’st
Mehr-e to chon šhod pišeam
Dur az to nist andišeam
Dar râh-e to key arzeši dârad in jân-e mâ
Pâyande bâd khâk-e Irân-e mâ

Irân, ey khorram behešt-e man
Roušan az to sarnevešt-e man
Gar âtaš bârad be peykaram
Joz mehrat dar del naparvaram
Az âb o khâk o mehr-e to serešte šod gelam
Mehr agar borun ravad tohi šavad delam
Mehre to chon šod pišeam
Dur az to nist andišeam
Dar râh-e to key arzeši dârad in jân-e mâ
Pâyande bâd khâk-e Irân-e mâ

Ô Iran, contrée de terre précieuse
Ton sol est la source de tout art
Que les esprits du mal restent loin de toi
Que ton règne soit éternel
Ô ennemi, si tu es de pierre, je suis de fer
Que ma vie soit sacrifiée pour la terre qui m’a vu naître
Ton amour est devant moi
Mes pensées ne sont jamais loin de toi
Pour ta cause, quand nos vies auront-elles une valeur ?
Que ces terres de notre Iran soient éternelles

Les pierres de nos montagnes sont des joyaux et des perles
Les sols des vallées sont meilleurs que l’or
Quand pourrais-je débarrasser mon cœur de ton affection ?
Dis-moi, que ferais-je sans ton affection ?
Aussi longtemps que la révolution de la terre et le cycle du ciel durera
La lumière du divin nous guidera
Quand ton amour est devenu mon appel
Mes pensées ne sont pas loin de toi
Pour ta cause, quand nos vies auront-elles une valeur ?
Que nos terres d’Iran soient éternelles

Iran ô mon paradis vert
Mon destin est illuminé grâce à toi
Si le feu pleut sur mon corps
Je ne chérirai pas d’autre amour que le tien dans mon cœur
Ton eau, ton sol et ton amour ont modelé mon argile
Si ton amour quitte mon cœur, il deviendra stérile
Quand ton amour est devenu mon appel
Mes pensées ne sont pas loin de toi
Pour ta cause, quand nos vies auront-elles une valeur ?
Que nos terres d’Iran soient éternelles

Des milliers d’Iraniens chantant « Ey Iran » lors d’un concert de Norouz, à l’Oberhausen Arena (Allemagne), en mars 2014.

1934-1979

Le « Salut impérial de l’Iran » (Sorūde Shāhanshāhiye Īrān – سرود شاهنشاهی ایران‎ ) fut l’hymne national de 1933 jusqu’à la Révolution islamique de 1979, l’année où la monarchie fut abolie. Cet hymne raconte les exploits de la dynastie Pahlavi. La musique est de Mohammad-Hashem Afsar et les paroles de David Naomi Moghaddam.

Paroles en persan Translittération Traduction en français
سرود شاهنشاهی
شاهنشاه ما زنده بادا
پايد کشور به فرش جاودان
کز پهلوی شـد ملک ایران
صد ره بهتر زعهد باستان
از دشمنان بودی پریشان
در سايه‌اش آسوده ایران
ايرانیان پيوسته شادان
همواره يزدان بود او را نگهبان
سرود پرچم
ای پرچم خورشید ایران
پرتو افکن به روی این جهان
یاد آور از آن روزگاری
کآسود از برق تیغت بر کران
در سایه‌ات جان می‌فشانیم
از دشمنان جان می‌ستانیم
ما وارث ملک کیانیم
همیشه خواهیم وطن را از دل و جان
سرود ملی
بودیم و هستیم پیرو حق
جز حق هرگز نخواهیم از جهان
با شه‌پرستی مملکت را
داریم از دست دشمن در امان
ما پیرو کردار نیکیم
روشندل از پندار نیکیم
رخشنده از گفتار نیکیم
شد زین فضائل بلندآوازه ایران
Sorud-e Šâhanšâhi
1.Šâhanšahe mâ zende bâdâ
Pâyad kešvar be faraš jâvedân
Kaz Pahlavi šod molke Irân
Sad rah behtar ze ahde bâsetân
Az došmanân budi parišân
Dar sâye aš âsude Irân
Irâniyân peyvaste šâdân
Hamvâre Yazdân bovad urâ negahbân.
Sorud-e Parčam
2. Ey parčame xoršide Irân
Partow afkan be ruye in jahân
Yâd âvar az ân ruzegâri
Kâsud az barqe tiqat har karân
Dar sâye at jân mifešânim
Az došmanân jân misetânim
Mâ vârese molke kiyânim
Hamiše xâhim vatan râ az del o jân.
Sorud-e Melli
3. Budim o hastim peyrove haq
Joz haq hargez naxâhim az jahân
Bâ šahparasti mamlekat râ
Dârim az daste došman dar amân
Mâ peyrove kerdâre nikim
Rowšandel az pendâre nikim
Raxšande az goftâre nikim
Šod zin fazâ’el bolandâvâze Irân.
Hymne impérial
1. Long live our King of Kings,
And may his glory make immortal our land
For Pahlavi improved Iran,
A hundredfold from where it once used to stand.
Though once beset by the foemen’s rage,
Now it has peace in his keeping sure.
We of Iran, rejoice in every age,
Oh, may God protect him both now and evermore.
Hymne au drapeau
2.Oh, Sun that shines on Iran’s banner,
Shed upon each nation rays strong and fair.
Those days keep in our recollection
When thy flashing sword brought peace everywhere.
We give our lives in thy shade benign,
And take the lives of each enemy.
We are the heirs of Kianis’ line;
Oh, beloved land, ever wholly thine are we.
Hymne national
3. Of Right we’ve been and still are champions.
What is right is all we ever demand.
Through worship of the King, we ever
From the enemy will guard this our land.
« Good Deeds » the first virtue of our call,
« Good Thoughts » the light our hearts and minds to guide,
And through « Good Speech » shining, one and all,
This is Iran’s fame that will echo far and wide.

Sorude Shâhanshâhi

1909-1984

La musique de cet hymne intitulé « État sublime d’Iran » (Dowlat-e Elliye-ye Irān – دولت علیّه ایران) a été composée par Gholam-Reza Minbashian, un élève d’Alfred Lemaire (voir hymne de 1873-1909), un militaire français, professeur de musique au Dar al-Fonun de Téhéran.

Partition de Gholam-Reza Minbashian, publiée dans le journall in "Asre Jadid" du 19 septembre 1915
Partition de Gholam-Reza Minbashian, publiée dans le journal « Asre Jadid » du 19 septembre 1915.

1873-1909

« Salām-e Shāh » (Salut royal – سلام شاه‎) fut l’hymne national et royal de la Perse. Le général français Alfred Jean Baptiste Lemaire l’a composé en 1873 sur l’ordre de Naser al-Din Shah. Il ne possède pas de paroles.

« Salām-e Shāh » fut joué lors des cérémonies officielles sous les règnes de Naser al-Din Shah, Mozaffar ad-Din Shah et Mohammad Ali Shâh. Il fut également exécuté en tant qu’hymne national persan lors des déplacements européens de Naser al-Din Shâh et Mozaffar.

Étiquette de Salâm-e Shâh en 1906
Le 78 tours de « Salâm-et Shâh (1906).

En 1909, après la chute de Mohammad Ali Shâh, l’hymne fut aboli et, après le couronnement de son fils Ahmad Shah, « Salut royal » fut adopté comme hymne national.

« Salām-e Shāh » a été réarrangé, recomposé et orchestré par le compositeur iranien Siavash Beizai qui n’a gardé que les parties principales de la version originale.

اولین سرود ملی‌ ایران
ساختهٔ اهنگساز فرانسوی
Alfred Jean Baptiste Lemaire
که برای اولین بار با اجرای ارکستر ملل به رهبری پیمان سلطانی در ایران به روی صحنه رفت.

این سرود به وسیله سیاوش بیضایی با افزودن يك مقدمه،بخش میان و بخش پایانی تکمیل شده است.

شعر آن سرودهٔ بیژن ترقی‌ Bijan Taraghi می‌باشد.

نامِ جاوید وطن صبحِ امید وطن
جلوه کن در آسمان همچو مهرِ جاودان

وطن ای هستیِ من شور و سرمستیِ من
جلوه کن در آسمان همچو مهرِ جاودان

بشنو سوزِ سخنم که هم‌آوازِ تو منم
همهٔ جان و تنم وطنم وطنم وطنم وطنم!

بشنو سوزِ سخنم که نواگر این چمنم
همهٔ جان و تنم وطنم وطنم وطنم وطنم!

همه با یک نام و نشان به تفاوتِ هر رنگ و زبان
همه شاد و خوش و نغمه‌زنان ز صلابتِ ایران جوان
ز صلابتِ ایرانِ جوان ز صلابتِ ایرانِ جوان